Perfectief en imperfectief

Onderwerp: werkwoorden

Trefwoorden: Russian Step by Step Amazing Russian О русском по-русски Live Russian Russian grammar

Dit komt vaak als een tegenvaller voor studenten Russisch: van (bijna) elk Russisch werkwoord zijn er twee. Die wel ongeveer hetzelfde betekenen, maar heel verschillende dingen uitdrukken. Dus moet je beide kennen, en van allebei de vervoegingen leren.

Resultaat of proces

Russische werkwoorden zijn perfectief (совершенный вид, сов./св.) of imperfectief (несовершенный вид, нес./нсв.) en vormen daarmee paren. Het eerste drukt resultaat uit (een afgeronde actie), het tweede proces, onvoltooide of herhaalde actie. Te vergelijken met het verschil tussen uitlezen en lezen.

Ik lees een boek (op dit moment, elke dag, twee uur lang, enz.): Я читаю книгу, van werkwoord читать (imperfectief). Ik las een boek (uit, ten einde, drie keer, enz.): Я прочитал книгу, van werkwoord прочитать (perfectief). En met Я прочитаю zeg je dat je het (uit) zult lezen.

Onderscheid en werkwoordkoppels

Zo eenvoudig als in читать en прочитать zijn imperfectief en perfectief niet altijd uit elkaar te houden. Wel zie je vaker aan het voorzetsel wat wat is, zoals in видеть – увидеть (zien), играть – сыграть (spelen) en расти – вырасти (groeien). Het werkwoord met voorzetsel is dan steeds het perfectieve van de twee; покупать – купить (kopen) is een uitzondering.

Dit zijn wat gebruikelijke werkwoordparen (imperfectief – perfectief):

брать – взять (nemen)
говорить – сказать (spreken/zeggen)
давать – дать (geven)
делать – сделать (doen)
думать – подумать (denken)
знать – узнать (weten)
изучать – выучить (leren)
платить – заплатить (betalen)
покупать – купить (kopen)
пить – выпить (drinken)
помнить – запомнить (herinneren)
помогать – помочь (helpen)
понимать – понять (begrijpen)
работать – поработать (werken)
сидеть – сесть (zitten)
слышать – услышать (horen)
смотреть – посмотреть (kijken)
спрашивать – спросить (vragen)
становиться – стать (worden)
учить – выучить (leren)
ходить – сходить (lopen/gaan)
хотеть – захотеть (willen)

Twintig vormen

Omdat resultaat altijd betrekking heeft op verleden of toekomende tijd (ik las het boek uit of ik zal het uitlezen), heeft het perfectieve werkwoord geen (vervoegingen in) tegenwoordige tijd. Daar is de imperfectief al voor. Ook die heeft (vervoegingen in) verleden tijd; voor toekomende tijd vervoeg je (alleen) het werkwoord zijn. Zowel in я читал (ik las) als in я буду читать (ik zal lezen) spreek je over het proces of over een herhaalde/onvoltooide actie.

Een en ander leidt ertoe dat elk werkwoordkoppel 20 vervoegingen heeft. Die je soms gewoon vanbuiten moet leren, omdat niet alle onderdelen even logisch of voorspelbaar zijn. Zie bijvoorbeeld deze, van давать en дать (geven).

давать (imperfectief)	дать (perfectief)

tegenwoordige tijd	toekomende tijd
(я) даю	(я) дам
(ты) даёшь	(ты) дашь
(он/она/оно) даёт	(он/она/оно) даст
(мы) даём	(мы) дадим
(вы) даёте	(вы) дадите
(они) дают	(они) дадут

verleden tijd	verleden tijd
(я/ты/он) давал	(я/ты/он) дал
(я/ты/она) давала	(я/ты/она) дала
(оно) давало	(оно) дало
(мы/вы/они) давали	(мы/вы/они) дали