Russische rangtelwoorden

Na als eerste de gewone getallen of hoofdtelwoorden, hier en als tweede de rangtelwoorden. Zoals eerste en tweede. In het Engels ordinal numbers, en in Russisch порядковые числительные (klemtoon twee keer op de tweede lettergreep). Meestal makkelijk af te leiden van het hoofdtelwoord – al zijn o.a. eerste en tweede daar meteen een uitzondering op.

Derde trouwens ook, en zo blijf je bezig.

Toepassingen

Toch erbij vermelden, omdat je anders zou kunnen denken dat het niet interessant of belangrijk is. Rangtelwoorden heb je natuurlijk nodig voor data. Wij zeggen ook: het is vandaag de 27ste. Al een voorschot daarop in Ordinal numbers and dates in Russian (Learn Russian with Alfia, 2020, 22 m). Ook in klokkijken kwamen de rangtelwoorden voor. En namen van dagen zijn ervan afgeleid.

Ook in taal en uitdrukkingen kom je ze tegen. Voorbeelden in Russian phrases with numerals (Russian Language Blog, 2020). Met over первый (eerste) de первый встречный, первый сорт, первый парень на деревне, первый блин комом en на первый взгляд. Dan ook nog de любовь с первого взгляда, liefde op het eerste gezicht (rangtelnummer in de tweede naamval). Первый was ook het eerste nummer in de sectie Muziek.

Eerste–tiende

Rangtelwoorden zijn van getallen gemaakte bijvoeglijk naamwoorden, en veranderen op dezelfde manier mee met het zelfstandig naamwoord. Dit zijn eerste t/m tiende, in de mannelijke vorm. Vrouwelijk, onzijdig, meervoud tussen haakjes.

    первый (первая, первое, первые)
    второй (вторая, второе, вторые)
    третий (третья, третье, третьи)
    четвёртый (четвёртая, четвёртое, четвёртые)
    пятый (пятая, пятое, пятые)
    шестой (шестая, шестое, шестые)
    седьмой (седьмая, седьмое, седьмые)
    восьмой (восьмая, восьмое, восьмые)
    девятый (девятая, девятое, девятые)
    десятый (десятая, десятое, десятые)

Eenvoudige voorbeelden daarmee in Ordinal numbers + sentences with ordinal numbers (Travel and learn Russian, 2018, 11 m). Met verdiepingen van een flatgebouw, het rangtelwoord in zesde naamval. Op de tweede verdieping (второй этаж): на втором этаже.

Iets vergelijkbaars in deze Ordinal Numbers (Shannon Spasova, 2019, 3 m), met passerende bussen.

Grammatica en uitzonderingen

In de regel is het (vanaf vijf) makkelijk om van het getal een rangtelwoord te maken. Zachte teken weglaten, bijvoeglijknaamwoord-uitgang erachter. Hier een goede introductie, met meer grammatica, grotere getallen, klemtoonverschuivingen en wat verrassingen.

Zoals сороковой (veertigste) en сотый (honderdste), en de ь (van пять) die een и wordt in пятидесятый (vijftigste) en meer tientallen.

Ordinals in Russian (first, second, third…)
(Russian grammar, 2014, 4 m)

Dit ook voor grotere getallen. De regels achter woorden als двухсотый (tweehonderdste) en трёхсотый (driehonderste) zijn een verhaal apart en niet voor hier.

Ordinal numbers in Russian – Порядковые числительные
(Russian with Tamara, 2020, 3 m)

Fedor als последний (laatste) en als recap.

Ordinal Numbers | Russian Language
(Be Fluent in Russian, 2018, 9 m)

Meer

• РКИ Порядковые числительные. Ordinal numbers in Russian. (Learn Russian, 2019, 16 m)
• Уроки русского Порядковые числительные (Русский Язык, 2017, 4 m)
• Порядковые и дробные числительные (РКИ).Russian ordinal and fractional numerals (Marina, 2017, 11 m)
• Russian ordinal numerals – first, second… первый, второй… (Antonia Romaker, 2014, 8 m), zie deel 2
• How to speak in Russian – Ordinal Numbers (Dialect101, 2014, 2 m)

Zie/lees

• Ordinal Numbers in Russian (Russian Language Blog, 2020)
• Ordinal numbers / Поря́дковые числительные (The Russian Blog)
• Cardinal and Ordinal Numerals (Russian For Everyone)
• List of Russian Ordinal Numbers (Master Russian), zie ook Ordinal Numbers
• Russian ordinal numbers (Learn Russian Step by Step)
• Russian Ordinal Numbers (Learning Russian)

Zie ook deze oefening met rangtelwoorden en maanden.