Taal

De zesde naamval, in het Russisch предложный падеж, is voor de meeste studenten de eerste die ze leren. De reden daarvoor is eenvoudig: de zesde naamval zelf is dat ook.

Met ‘met’ heb je voor de vijfde naamval al meteen het sleutelwoord. Met korting, met Katya, met respect, met de hand: allemaal instrumental case of творительный падеж. Met deze naamval kun je nog veel meer, het is echt een mooi en handig instrument.

De joker in het kaartspel, het paard bij schaken: wie onder de zes naamvallen zo’n eigenzinnige zoekt, komt algauw uit bij de vierde. Regels voor de accusatief of винительный падеж zijn eenvoudig, en toch (of juist daardoor) word je er makkelijk door verrast.

De datief (of dative case) heet in het Russisch дательный падеж. Dat vertelt al wanneer je de naamval gebruikt. In дательный zit дать, en dat betekent (net als давать) geven (zie hier voor vervoegingen). Wat weer komt van het Latijn, waarin dare = geven, en datum = gegeven. Wordt er in het Russisch iets gegeven, dan gebeurt dat (zoals in wel meer talen) in de derde naamval.

Zo makkelijk als het je gemaakt werd met de eerste naamval, zo ingewikkeld wordt het met de tweede. De genitief of родительный падеж is op meerdere terreinen een uitdaging. Het is de meest gebruikte en veelzijdigste, maar ook de meest complexe.

De eerste naamval (nominatief, именительный падеж) krijg je min of meer cadeau. Zoals een woord in het woordenboek staat, zo staat het ook al in de eerste naamval. ‘Nominatief’ komt niet voor niets van nominare (benoemen), en in именительный herken je wellicht имя en dat is naam.

Naamvallen worden wel gezien als het Spook van de Russische taal. Als het witte konijn in Monthy Python and the Holy Grail. ‘Look, that rabbit got’s a vicious streak a mile wide, it’s a killer!’ In dit geval dan ook nog eens een zeskoppig monster.