De één een w met alleen rechte lijnen (net een E die omgevallen is), de ander hetzelfde met een staart of haak eraan. Of iets dergelijks. Niet alleen uiterlijk liggen ш en щ dicht bij elkaar, ook in klank. Zo dicht dat het onderscheid niet makkelijk te maken is.
Voor wat omschrijvingen van klanken waard zijn: Wikipedia houdt het bij de ш op ‘sj in sjaal, sh in shop, ch in machine’ – maar bij de щ loopt dat spoor dood: ‘het Nederlands heeft geen woorden waar deze klank in voorkomt’. Wikipedia Engels (over shcha/щ) helpt ook niet erg: ‘it represents the voiceless alveolo-palatal fricative /ɕ(ː)/’.
Russischegrammatica.nl vergelijkt met ‘chocolade’ voor de ш, en een (aangehouden) ‘chic’ voor de щ. Hier werd (afgezien van dat aanhouden, dat je ook en net zo goed met chocola kunt doen) geen verschil ontdekt tussen de ene ch en de andere.
Prima luisteroefening dus, die ш en щ. En (net als bij de letter ы) gymnastiek voor de mond. Настасья Сетун en Марина Решетко doen het duidelijker voor dan misschien nodig was geweest; ook de Постановка звуков Ш и Ж en Постановка звука Щ van Natalya Gruzinova zijn niet erg mild voor het oog.
Maria, Katya, Anya en Olga’s animaties zijn dat wel en (belangrijker) helpen je verder.
Russian pronunciation of letters Ш and Щ
(Umashi Learn Russian, 2020, 10 m)
Pronunciation practice / Confusing pairs (Ш and Щ)
(Live Russian, 2018, 8 m)
Zie van hetzelfde kanaal Confusing Sounds Щ Ш / Practice (2020, 59 m) en Russian pronunciation: sounds Ш and Щ (2017, 3 m).
Russian Ш and Щ
(Anya Golubeva, 2018, 6 m)
Phonetic Exercises: Ш vs. Щ
(Amazing Russian, 2016, 4 m)
Zie van hetzelfde kanaal Phonetic Exercises: “Hissing” Consonants Ж, Ш, Щ, Ч, Ц (2019, 12 m).
Zie
Zie/lees
Meer