Dood of (her)levend: Russische dorpen
Land & Volk
Geen al te spannend onderwerp, denk je misschien. Het werd ook hier gedacht. Maar recentelijk (tussen april en juli 2020) verschenen drie producties over het Russische dorp die je dan toch eens moet zien. Varlamov, RussianPlus en Russian from Russia over de заброшенные (verlaten), revived en уснувшими (slapende) dorpen, en de stand van het Russisch platteland.
Луна (Luna) 3x
Muziek
Niet te verwarren met de
Koreaanse of
Bulgaarse Luna, noch met
Louna uit Moskou of
Luna de Spaanse flamencozangeres uit Overloon. Alle licht op de Oekraïense
Kristina Viktorovna Gerasimova (1990), uit Kiev maar geboren in Dresden (Oost-Duitsland), en als Luna/Луна zangeres in het Russisch.
Boris Ryzhy (1974-2001)
Land & Volk
Een dichter bij wie je het vaak eerder hebt over zijn dood dan over leven of werk. Net niet in de
Club van 27, maar het scheelde weinig. In september 2001 zou
Boris Ryzhy 27 worden, in maart beroofde hij zichzelf van het leven. Uit zijn Завещание (testament): Договоримся так: когда умру, ты кресть поставишь над моей могилой: we spreken het zo af: wanneer ik sterf, plaats jij een kruis boven mijn graf.
Grammatica onnodig?
Taal
Dit moet als muziek in vele oren klinken: Russisch leren zonder grammatica. Typisch geval ‘te mooi om waar te zijn’, of kan het echt? Het advies van
Benjamin Rich (Bald and Bankrupt op YouTube) is helder. Niks grammatica. Sterker nog (uit de beschrijving onder de hier ingeplakte video), ‘throw away the grammar books and you’ll make massive progress very quickly’.
Ploho 3x
Muziek
Uit
Novosibirsk komen vast en zeker veel goede dingen. Al is bijvoorbeeld vlogger Varlamov over sommige stukken niet erg positief. Novosibirsk is voor de verdrietigen (
для грустных), in Novosibirsk is de hel (
ад в Новосибирске). Uit die stad is ook Ploho, de verengelste schrijfwijze van плохо en dat is slecht. Alleen het woord, niet de band. Die klinkt misschien voor sommigen wat koud, maar is lang niet plócha.
De naam van een Rus bestaat uit drie delen. Een voornaam (имя), een patroniem of vadersnaam (отчество) en een achter- of familienaam (фамилия). De afkorting Ф.И.О. (фамилия, имя, отчество) is voor Russen een bekende en staat op hun paspoort, rijbewijs en aanverwante documenten.
De zomer van 2019 was in Rusland (net als die van 2020) erg onrustig. Journalist
Ivan Goloenov werd gearresteerd en (na ophef) ook weer vrijgelaten, oppositiekandidaten werden geweigerd voor verkiezingen (van 8 september) voor de
Moscow City Duma, en er braken protesten uit. Volodya Kotlyarov, zanger Pornofilmy (Порнофильмы), pakte zijn gitaar en zong.
Тараканы! 3x
Muziek
Geloof het of niet (controleer het anders bij
Google), maar тараканы betekent kakkerlakken. Aanvankelijk heette het gezelschap Четыре таракана (vier kakkerlakken) en de zanger Yuri Lenin. Nu dus
Тараканы! (of Tarakany, met uitroepteken), met als middelpunt Dmitry Spirin. Punkrockers (uit Moskou) sinds 1991. Niet kapot te krijgen dus, zoals het de soort betaamt.
Dmitry Markov (met een iPhone)
Land & Volk
Getypeerd als (en zie vooral)
The photographer using an iPhone to document life on the margins of Russian society (rferl, 2020) en
Photographer Documents the Gritty Streets of Russia With an iPhone (My Modern Met, 2018). Foto’s ook te zien in een collage (4 m) hieronder, iets vergelijkbaars maar dan langer (13 m) in
Dmitry Markov – Дмитрий Марков #Черновик (Arthur Erhan, 2018).
Vinyl in Rusland (en röntgen in de USSR)
Land & Volk
Переверни Пластинку = draai de plaat om. In het Engels Flipside. Documentaire (2016) over vinyl in Rusland. En over platen toen vinyl er niet was of niet mocht: geperst in röntgenfoto’s. Zie
Met deze röntgenfoto’s werd verboden muziek de Sovjet-Unie in gesmokkeld (Vice/Noisey, 2017) en
When Rock Was Banned in the Soviet Union, Teens Took to Bootlegged Recordings on X-Rays (Smithsonian Magazine, 2015).
Zoals gesteld (
hier), meestal is niet moeilijk te bepalen of een woord mannelijk, vrouwelijk of onzijdig is. Het wordt alleen een beetje ingewikkeld als het eindigt op het zachte teken, de мягкий знак of ь, en zulke woorden zijn er veel. Alvast handig is dit: ze zijn nooit onzijdig. Voor wat de rest betreft – mannelijk of vrouwelijk –, deze regels wijzen je de weg.
Капитан Ненавидит Море 3x
Muziek
Kapitein haat zee, zo is de bandnaam te vertalen. Kapitan Nenavidet Morje. Band uit Череповец ofwel
Tsjerepovets, meer info via de links onderaan. Met om te beginnen het voorstel te stoppen met glimlachen, en dat klinkt goed.
НАИВ – Helden van onze tijd
Muziek
Герой нашего времени is een roman (uit 1840) van
Michail Lermontov, maar dat wist je uiteraard allang en anders kijk je maar op
Wikipedia. Verander je de й in и, dan maak je helden van de held (uitleg over meervoud in de eerste naamval
hier) en zijn we waar we wezen moeten: bij de song (uit 2018) met opmerkelijke video, van НАИВ (of NAIV, Naïve).
Dora, of Дора, ook wel mentaldora, eigenlijk Дарья Шиханова, komt uit Саратов (
Saratov) en is van 1999. Een prille twintiger dus, maar presenteert zich als nog jonger. Maakt naar eigen zeggen ‘cute rock’ en daar zal het wel mee van doen hebben.
Yury Dud’s Kolyma
Land & Volk
Колыма – родина нашего страха = Kolyma – geboorteplaats van onze angst. Documentaire (gemaakt voor YouTube) over Ruslands zwartere (of ontbrekende) bladzijden. Bleef niet onopgemerkt, en ook niet onbesproken. Zie onder meer
Gulag Documentary Takes Russian YouTube by Storm (The Moscow Times, 30 april 2019).
Voor hobbyisten en studenten Russisch was (is? wordt?) het in coronatijd niet op elk vlak beroerd. In veel gevallen kwam wat extra tijd vrij, en wat doe je dan beter dan русский leren.
Korsika – Woede
Muziek
Ярость is woede. Niet alleen gevaarlijk voor degene op wie die zich richt, ook voor wie erdoor bevangen is. Want het houdt je bij de keel (держит тебя за горло), geen beetje (of druppel) zuurstof (ни капли кислорода), kansen op ontkomen onder nul (шансы уйти под ноль). De greep van woede is pijnlijk (держит тебя так больно), gedachten met de smaak van bloed (мысли со вкусом крови) en nee, het is geen film (нет, это не кино).
Convince – Religie
Muziek
Overtuigd zijn van het een, zweren bij het ander, met religie kun je alle kanten op. De jongens van ‘Venomous d-beat crust hardcore beast’ Convince (Moskou) zijn convinced dat het allemaal niks voorstelt. Op zijn zachtst gezegd. Hun Религия is meer anti-religia.
Sabi Miss (Сабина Ахмедова,
Rostov aan de Don 1999) gaat haar telefoon op stand stil zetten. En adviseert met klem, voor zover dan nog nodig: bel me niet (не звони мне) en schrijf me niet (не пиши мне), steeds gericht tot een сука. Dat is niet erg vleiend, wel rijmt het op без звука (zonder geluid). Поставлю трубку на режим «Без звука»: Ik zet de telefoon op stand stil.
Дельфин 3x
Muziek
Een Russisch probleem is een проблема. Meervoud проблемы – problemen komen meestal niet alleen. Pharaoh (of Фараон, is farao) en The Chemodan Clan hebben er ook last van.
TапОК – Alle dagen winter
Muziek
Ellende. In elk geval voor wie niet van winters en niet van de maandag houdt. Каждый день зима: elke dag winter. Каждый день понедельник: elke dag maandag. Zo is время без тебя, tijd zonder jou, en оно меня убивает, die doodt me.
Russisch Coronalied
Muziek
Het coronalied in Nederland was geen succes, voorzichtig uitgedrukt. Verder maar geen woorden meer aan vuilmaken. Luister anders nog een keer naar
Peter Pannekoek. Hoe kun je
cynisch doen over bijdragen aan goede doelen? Hoe kon je in dit geval anders.
Van eerder (2017) en coronavrij is de analyse door Anna Cher (Russian from the Heart) van een kort fragment uit een tv-interview. Poetin over sociale media en het daar gebruikelijke opereren onder pseudoniem.
Een gedicht van
Michail Lermontov (
Михаил Лермонтов). Van lang geleden al (1841), kort voor zijn weg ten einde liep. Op muziek gezet door
Елизавета Шашина (1861) en sindsdien door velen vertolkt.
Джизус – Meisje in de klas
Muziek
Hoe je ook mag denken over Ruslands president, zijn taal is prima leerstof. Hij drukt zich duidelijk uit, maar met zinnen die niet arm of simpel zijn – iets wat ook in hun eigen taal niet alle presidenten lukt. De taal is niet altijd eenvoudig en in dat opzicht geen materiaal voor beginners. Maar: er is ondertiteling en uitleg, en het gaat over meer dan taal alleen.
Zo makkelijk als het je gemaakt werd met de
eerste naamval, zo ingewikkeld wordt het met de tweede. De genitief of родительный падеж is op meerdere terreinen een uitdaging. Het is de meest gebruikte en veelzijdigste, maar ook de meest complexe.
De eerste naamval (nominatief, именительный падеж) krijg je min of meer cadeau. Zoals een woord in het woordenboek staat, zo staat het ook al in de eerste naamval. ‘Nominatief’ komt niet voor niets van
nominare (benoemen), en in
именительный herken je wellicht имя en dat is naam.
Russisch volkslied
Land & Volk
Toegegeven,
God Save the Queen is niet onaardig. En ons eigen Wilhelmus had ook iets kunnen worden, als dat Duitse bloed en die Spaanse koning er tenminste uit gelaten waren. Maar het volkslied met de meeste grandeur is natuurlijk het Russische. En om te spreken met de slotwoorden (так было, так есть и так будет всегда): zo was het, zo is het, en zo zal het altijd zijn.
